มหัศจรรย์มนุษย์กับดวงดาว

                             ------------------------------------------------------------------------
ข้อมูลทางบรรณานุกรมของสำนักหอสมุดแห่งชาติ
    นิพนธ์ ทรายเพชร. มหัศจรรย์มนุษย์กับดวงดาว. กรุงเทพฯ ,ไทยวัฒนาพาพานิช.2542.
183 หน้า .

                             ------------------------------------------------------------------------

      ปฏิทินโบราณของพวกคริสเตียนไม่มีชื่อของวัน และไม่มีสัปดาห์ พระจักรพรรดิคอนสแตนติน ผู้ซึ่งทรงเข้ารีตเป็นคริสต์เมื่อปี ค.ศ.312 ได้ทรงสถาปนาคริสต์ศาสนาเป็นศาสนาแห่งอาณาจักรโรมันเมื่อปี ค.ศ.324 และได้ใช้ชื่อวันของสัปดาห์ในปฏิทินเป็นครั้งแรกเมื่อ ค.ศ.325
        เนื่องจากความยาว 1 ปีความยาว  1  ปี ปฏิทินเกรกอเรียน  ยาว 365.2425 วัน (มากกว่าปีฤดูกาล 0.0003 วัน / ปี) ดังนั้นจึงตั้งกฎปีอธิกสุรทินของเกรกอเรียน ใน 400 ปี ให้มีปีอธิกสุรทิน 97 ปี แทนที่จะเป็น 100 ปี อย่าปฏิทินจูเลียนปี ค.ศ. ที่หารด้วย 100 ลงตัว เช่น ปี ค.ศ.1700,1800,1900,2100 เป็นปีธรรมดา แต่ปี 1600,2000,2400,เป็นปีอธิกสุรทิน

      วิธีวัดความยาวของวัน

 การวัดความยาวของ 1 วัน โดยอาศัยดวงอาทิตย์เป็นวิธีโบราณที่ชาวอียิปต์และชนชาติอื่นๆใช้ 1 วัน คือช่วงเวลาระหว่างดวงอาทิตย์ขึ้นครั้งแรกและครั้งถัดไป 1 วัน ยาว 24 ชั่วโมง แต่เมื่อเทียบกับดาวฤกษ์หรือจุดสมมติที่คงที่บนฟ้า ปรากฏว่า 1 วัน ยาวประมาณ 23 ชั่วโมง 56 นาที ดังนั้น จึงมีความยาวของ 1 วัน อยู่ 2 อย่างคือ 

 -วัดความยาวของ 1 วัน โดยอาศัยดวงอาทิตย์

 -วัดความยาวของ 1 วัน โดยอาศัยดาวฤกษ์

 -วัดความยาวของ 1 วัน โดยเทียบกับจุดอิควินอกซ์ในเดือนมีนาคม

      ปีจันทรคติ

 หมายถึง การกำหนดความยาว 1 ปีโดยอาศัยดวงจันทร์เป็นหลัก  นั่นคือการใช้ปฏิทินข้างขึ้น-ข้างแรมหรือดูดวงจันทร์อย่างเดียว 1 ปีมี 12 เดือน เรียกว่า ปีปกติมาสปกติวาร มี 354 วัน ถ้าเป็น

ปีอธิกมาสปกติวาร  มี 13 เดือน ได้แก่ ปีที่มีเดือนแปด 2 หน มี 384 วัน ปีอธิกวาร คือปีที่เดือนเจ็ดมี 30 วัน ปีปกติมาสอธิกวาร คือปีที่มี 12 เดือน แต่เดือนเจ็ดมี 30 วัน จะมีจำนวนวันในรอบปีเท่ากับ 355 วัน ปีจันทรคติจึงมี 3 ประเภท

     

ปีสุริยคติ

หมายถึง ช่วงเวลาที่โลกเคลื่อนรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบแบ่งเป็น 12 เดือนสุริยคติ คือมกราคม ถึงธันวาคม ดังได้กล่าวแล้ว โลกเคลื่อนรอบรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบนาน 1 ปี เราจะทราบได้อย่างไรว่าโลกได้เคลื่อนรอบดวงอาทิตย์แล้ว 1 รอบ วิธีบอกต้องอาศัยดาวหรือดวงอาทิตย์ หรือจุดคงที่อย่างอื่นที่อยู่บนเส้นทางโคจรของโลก

ปีนักษัตร

  1 รอบปีนักษัตร หมายถึงระยะเวลา 12 ปี ถ้านำคาบหรือเวลาที่ดาวเคราะห์เคลื่อนรอบดวงอาทิตย์ ครบ 1 รอบมาพิจารณา จะพบว่าดาวพฤหัสบดีใช้เวลาเคลื่อนรอบดวงอาทิตย์เกือบ 12 ปี และกลุ่มดาวที่ดาวพฤหัสบดีผ่านก็คือกลุ่มดาวจักรราศี 12 กลุ่ม จึงถือว่าใน 1 ปี ดาวพฤหัสบดีผ่านกลุ่มดาวจักรราศีได้ 1 กลุ่ม

 ปีปฏิทินสุริยคติที่ถูกเปลี่ยนแปลง

ปฏิทินที่ตรงตามฤดูกาลที่เราใช้อยู่ในปัจจุบัน  เรียกว่า ปฏิทินเกรกอเรียนเป็นปฏิทินสุริยคติที่แก้ไขโดยสันตปาปาเกรกอรีที่ 13 แห่งกรุงโรม เมื่อปี ค.ศ.1582 การแก้ไขคือการตัดจำนวนวันออก 10 วัน ในเดือนตุลาคมปีนั้น โดยปี ค.ศ.1582 จะไม่มีวันที่ 5 ถึงวันที่ 14 ตุลาคม ดังนั้นเดือนตุลาคม ปี ค.ศ.1582 หรือ พ.ศ.2125 จึงมีเพียง 21 วัน

กลุ่มดาวเฮอร์คิวลิส (Hercules)

   กลุ่มดาวเฮอร์คิวลิส ประกอบด้วยดาว 11 ดวง เท้าของเฮอร์คิวลิสเหยียบอยู่บนหัวของมังกร ซึ่งอยู่ระหว่างกลุ่มดาวหมีเล็ก (กลุ่มที่มีดาวเหนืออยู่ด้วย) กับกลุ่มดาวพิณ (กลุ่มที่มีดาววีกาอยู่ด้วย) ตำแหน่งของกลุ่มดาวเฮอร์คิวลิส ขณะขึ้นทางตะวันออกเฉียงไปทางเหนือ ขณะอยู่สูงสุดเกือบเหนือศีรษะ ขณะตกทางตะวันตกเฉียงไปทางเหนือ ดาวสว่าง 4 ดวง คือ ดาวดวงแก้ว  ดาววีกา  ดาวหางหงส์  และดาวตานกอินทรี  อยู่ในตำแหน่งขณะกลุ่มดาวเฮอร์คิวลิสอยู่สูงสุด

                       

กลุ่มดาวพิณ (Lyra)

   กลุ่มดาวพิณประกอบด้วยดาวฤกษ์ 6 ดวง 4 ดวง เรียงเป็นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนติดสอยห้อยตาม ดาวดวงสว่างที่สุดในกลุ่มคือดาววีกา อีกดวงหนึ่งคือเอ็บไซลอน-พิณ อยู่เคียงข้างดาววีกา เวลาที่เห็นกลุ่มดาวพิณ เดือนที่กลุ่มดาววีกาขึ้นมาเวลาหัวค่ำคือกลางเดือนมิถุนายน โดยจะขึ้นเร็วขึ้นกว่าวันก่อนๆวันละ 4 นาที ดังนั้นเราจึงสามารถคำนวณเวลาขึ้น-ตกของกลุ่มดาววีกาตลอดทั้งปีได้ กลางเดือนธันวาคมจะไม่เห็นดาววีกา เพราะดาวดวงนี้ขึ้น-ตกพร้อมๆดวงอาทิตย์

 สามเหลี่ยมแห่งการนำทาง

   มีดาวฤกษ์สว่างมากบนฟ้าที่อยู่ใกล้กันและเรียงเป็นรูปสามเหลี่ยมใหญ่ 2 รูป อยู่ตรงข้ามกันมีชื่อเรียกอย่างอื่นว่า สามเหลี่ยมหน้าหนาว และ สามเหลี่ยมหน้าร้อน

    นักดาราศาสตร์วัดไรท์แอสเซนซัน ของดาวจากจุดอิควินอกซ์  ในเดือนมีนาคมหรือเวอร์นัลอิควินอกซ์ (vernal equinox) ไปทางตะวันตกออกตามเส้นศูนย์สูตรท้องฟ้า เป็นชั่วโมง นาที วินาที ครบ 1 รอบจะเท่ากับ 24 ชั่วโมง หรือ 360 องศา ดังนั้นจึงเทียบได้ว่า

 -1 ชั่วโมง =  15 องศา หรือ 1 องศา = 4 นาที

 -1 นาที  = 15 ลิปดา หรือ 1 ลิปดา = 4 วินาที

 -1 วินาที = 15 ฟิลิปดา

สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันสอดคล้อง 9 คำที่พ่อสอนดังนี้

1.ความเพียร 
   ถ้าเราอยากรู้เรื่องราวของดวงดาว เราก็ควรหาข้อมูลเกี่ยวกับมัน ทำโครงงานเกี่ยวกับดวงดาว สืบค้นประวัติเกี่ยวกัยวงดาวที่เราเห็น

2.ความพอดี
   ดาวทุกดวงล้วนมีวันหมดแสงสว่างของมันก็เหมือนชีวิตของคนที่ต้องหมดอายุขัยเช่นเดียวกับดวงดาว

3.ความรู้ตน
   ดวงดาวที่เราเห็นนั้น ดาวทุกดวงล้วนมีความน่าสนใจภายในตัวของมัน คนเราก็ควรศึกษาสิ่งที่เราเห็นหรือหาข้อมูลเกี่ยวกับมันถึงจะไม่ได้เห็นใกล้ๆก็ตาม

4.คนเราจะต้องรับและจะต้องให้
   ในเมื่อโลก ดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ให้แสงสว่าง ให้ความอบอุ่นกับเรา เราก็ควรมอบสิ่งดีๆให้กับวงดาวเพื่อให้คงอยู่กับเราไปนานๆ

5.อ่อนโยนแต่ไม่อ่อนแอ
   ดาวทุกดวงที่เราเห็นมีการพัฒนาตลอดเวลามันไม่เคยหยุดสร้างพลังงาน คนเราก็เหมือนดวงดาวที่ยังสามารถมีการพัฒนาแค่อย่ามีความอ่อนแอแค่นั้นเอง 

6.พูดจริงทำจริง
   มนุษย์เรามีความเชื่อ ควมศรัทธาเกี่ยวกับดวงดาว แต่ก็ยังไม่สามารถบอกได้ว่าสิ่งที่เราเห็นนั้นถูกหรือผิด แต่ให้ดีคือเราต้องค้นหาด้วยตัวเอง

7.หนังสือเป็นออมสิน
   ดาวทุกดวงมีประโยชน์กับชีวิตของเราเป็นอย่างมากถ้าไม่อยากให้มันหมดไปเราควรใช้อย่างประหยัด  คำนึงถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นในภายภาคหน้า

8.ความซื่อสัตย์
   คนในสมัยอดีตมีความเชื่อเกี่ยวกับดวงดาวเป็นอย่างมากมีความศรัทธาดวงดาวแต่มนุษย์เรานั้นชอบใช้พลังงานของดวงดาวจนลืมคำนึงถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นเกี่ยวกับดวงดาว

9.การเอาชนะใจตน
   ถึงเราจะไม่ได้เห็นดวงดาวใกล้ๆแต่แค่เรามีความขยัน มีความมุ่งมั่น มีความอดทนแค่นั้นเราก็จะได้เห็นดวงดาวในสิ่งที่เราอยากเห็นแล้ว